ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

Επαγγέλματα του Μέλλοντος και του Παρελθόντος

Πληροφορίες Δημοσίευσης

Δημοσιεύτηκε στις Δευτέρα, 05 Απριλίου 2004 03:00

Γράφτηκε από τον/την Super User

Εμφανίσεις: 2313

Επαγγέλματα του Μέλλοντος και του Παρελθόντος

                                                                                                                                               Του Θόδωρου Κατσανέβα -Απρίλιος 2004

1. Η επιλογή επαγγέλματος
Ποιο επάγγελμα μου ταιριάζει; Ποιο επάγγελμα να διαλέξω για να βρω εργασία και να έχω μια επιτυχημένη καριέρα; Αυτές είναι οι δύο αγωνιώδεις ερωτήσεις που υποβάλλουν στον εαυτό τους οι νέοι και οι πιο ώριμοι πολίτες στη σημερινή εποχή της γνώσης της παγκοσμιοποίησης και της υψηλής τεχνολογίας, που τη σκιάζει το φάσμα της ανεργίας και της επαγγελματικής αβεβαιότητας.

Ο πρόλογος στο βιβλίο της ζωής έχει μεγάλη σημασία για το τι θα ακολουθήσει.. Οι επαγγελματικές επιλογές αποτελούν καίριας σημασίας αποφάσεις που προκαθορίζουν το μέλλον κάθε ανθρώπου. Γι’ αυτό πρέπει να παίρνονται με σύνεση, περίσκεψη και αυτογνωσία, με προσεκτική και όχι επιπόλαια αποκρυπτογράφηση της προσωπικότητας, των κλίσεων, των ταλέντων, των δυνατοτήτων, των δεξιοτήτων, των προτιμήσεων, των ενδιαφερόντων ενός ατόμου, καθώς και των επαγγελμάτων που του ταιριάζουν. Αφού επιλεγούν τα κατάλληλα επαγγέλματα με τη βοήθεια των συμβούλων καριέρας και των τεστ επαγγελματικών επιλογών, είναι προτιμότερο, στις περισσότερες περιπτώσεις, η τελική επιλογή να γίνεται προς την κατεύθυνση των επαγγελμάτων εκείνων που έχουν μέλλον. Η καλύτερη συμβουλή για τους νέους είναι να γίνουν αυτό που είναι και όχι αυτό που νομίζουν ότι είναι. Να επιλέξουν δηλαδή το επάγγελμα που πραγματικά τους ταιριάζει, τους ενδιαφέρει και στις απαιτήσεις του οποίου μπορούν να αντεπεξέλθουν. Αλλά κάτι τέτοιο είναι προτιμότερο να συνδυαστεί με επαγγέλματα του μέλλοντος και όχι του παρελθόντος.

Τα επαγγέλματα του μέλλοντος είναι εκείνα των οποίων οι προοπτικές είναι θετικές ή πολύ θετικές στην αγορά εργασίας. Τα επαγγέλματα δηλαδή για τα οποία οι κενές θέσεις εργασίας στο άμεσο μέλλον των επόμενων 5-10 ετών προβλέπεται να είναι περισσότερες από τον αριθμό των ατόμων που επιθυμούν και έχουν τα προσόντα να τις καταλάβουν (υπερβάλλουσα ζήτηση εργασίας). Επαγγέλματα με περιορισμένες ή αρνητικές προοπτικές (κορεσμένα επαγγέλματα) είναι εκείνα για τα οποία προβλέπεται να υπάρχουν λιγότερες κενές θέσεις εργασίας από τον αριθμό των ατόμων που επιθυμούν και έχουν τα προσόντα να τις καταλάβουν (υπερβάλλουσα προσφορά εργασίας). Δεν αποκλείεται, βέβαια, ένας επίμονος, ικανός, εργατικός και ταλαντούχος νέος να επιτύχει στην καριέρα του ακόμα και αν επιλέξει ένα κορεσμένο επάγγελμα που τον ενδιαφέρει και ταιριάζει στην προσωπικότητά του. Και το αντίθετο: όταν ένας νέος επιλέξει ένα επάγγελμα με μέλλον το οποίο όμως δεν του ταιριάζει ή είναι αδιάφορος, δυσκίνητος, χαμηλών δυνατοτήτων και ενδιαφερόντων, τότε το εργασιακό του μέλλον είναι αβέβαιο.

Οι παραπάνω διαπιστώσεις οδηγούν στη διαπίστωση, ότι δεν αρκεί να επιλέξει κανείς επαγγέλματα με μέλλον για να έχει μια επιτυχημένη καριέρα. Όμως ούτε τα κορεσμένα επαγγέλματα είναι το βέβαιο εισιτήριο για την ανεργία και την επαγγελματική αποτυχία. Αλλά για την πλειοψηφία των περιπτώσεων, είναι προτιμότερο να γίνεται ο κατάλληλος συνδυασμός της προσωπικότητας και των ενδιαφερόντων με επαγγέλματα που έχουν θετικές προοπτικές. Με δεδομένο ότι σε κάθε άνθρωπο δεν ταιριάζει μόνο ένα αλλά αρκετά διαφορετικά επαγγέλματα, είναι ασφαλώς προτιμότερο να επιλέξει από εκείνα που του ταιριάζουν και τον ενδιαφέρουν τα επαγγέλματα με μέλλον και να αποφύγει όσα εμφανίζονται κορεσμένα. Αλλά είναι επίσης λάθος να επιλέξει ένα επάγγελμα με μέλλον, που όμως δεν ταιριάζει καθόλου με την προσωπικότητα, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του.

Επισημαίνεται, ακόμα, ότι στη διάρκεια της καριέρας ενός ανθρώπου υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα στροφής σε άλλα επαγγέλματα που δεν εμφανίζουν αρνητικές προοπτικές όπως εκείνο που αρχικά είχε επιλεγεί. Κάτι τέτοιο διευκολύνεται ιδιαίτερα στην εποχή μας, από τις ραγδαίες αλλαγές της σύγχρονης αγοράς εργασίας, ως συνέπεια των ταχύτατων εξελίξεων της τεχνολογίας και της οικονομίας. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να παραγνωριστεί η συχνά δυσάρεστη πραγματικότητα ότι πολλοί νέοι επιλέγουν κορεσμένα επαγγέλματα που δεν τους ταιριάζουν και έτσι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στον υψηλό ανταγωνισμό που υπάρχει σήμερα γι’ αυτά. Σε τέτοιες επιλογές οδηγούνται υπό την επίδραση επιρροών, που συνήθως προέρχονται από το οικογενειακό τους περιβάλλον και ειδικότερα από τους γονείς, οι οποίοι συχνά διοχετεύουν στα παιδιά τους θεμιτές ή ανομολόγητες δικές τους εκπληρωμένες ή μη επιθυμίες και προσδοκίες. Συνήθως αυτό αφορά περιπτώσεις επαγγελμάτων που προϋποθέτουν πανεπιστημιακές σπουδές και θεωρούνται ότι προσφέρουν υψηλό κοινωνικό κύρος, ικανοποιητικό εισόδημα ή μονιμότητα εργασίας, όπως του γιατρού, του δικηγόρου, του φαρμακοποιού, του φιλολόγου, του εκπαιδευτικού, του τραπεζικού κτλ. Ανάλογο ενδιαφέρον προσελκύουν επαγγέλματα που δείχνουν ότι «λάμπουν», όπως του δημοσιογράφου, του ηθοποιού, του τραγουδιστή, του καλλιτέχνη, του πιλότου και, πιο πρόσφατα ή του χρηματιστή. Όμως, «ότι λάμπει δεν είναι χρυσός», επειδή τα επαγγέλματα αυτά κάθε άλλο παρά εύκολα μπορούν να οδηγήσουν στη γη της εργασιακής επαγγελίας. Κι αυτό γιατί στην είσοδό τους ή και στον εσωτερικό τους περίγυρο συνωστίζονται πολύ περισσότερα άτομα από τις υπάρχουσες κενές θέσεις εργασίας.

Δυσάρεστη συνέπεια των παραπάνω διαπιστώσεων είναι το γεγονός ότι πολλοί νέοι σπαταλούν πολύτιμο χρόνο και οικογενειακό εισόδημα σε εκπαιδευτική προετοιμασία και προσπάθεια για την είσοδό τους σε παρόμοια κορεσμένα επαγγέλματα, που ελάχιστα ταιριάζουν στην προσωπικότητα και στις δυνατότητές τους. Αυτό έχει συχνά οδυνηρές συνέπειες, αφού το εργασιακό τους μέλλον είναι αβέβαιο, δύσβατο ή προβληματικό. Και επιπλέον, η αγορά εργασίας επιβαρύνεται με έντονες δυσαρμονίες ανάμεσα στη ζήτηση και στην προσφορά επαγγελμάτων, γεγονός που επιτείνει ακόμα περισσότερο το ήδη σοβαρό πρόβλημα της ανεργίας.

2. Επαγγέλματα με αρνητικές προοπτικές
Γενικότερα, πολύ αρνητικές είναι οι προοπτικές για τα επόμενα 5-10 χρόνια για επαγγέλματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όπως οι γιατροί, οι οδοντίατροι, οι φαρμακοποιοί, οι χημικοί, οι χημικοί μηχανικοί, οι βιολόγοι, οι γεωλόγοι, οι μεταλλειολόγοι, οι ναυπηγοί, οι δικηγόροι κτλ. Επίσης, περιορισμένες είναι οι προοπτικές επαγγελμάτων μέσων μαζικής επικοινωνίας, καλών τεχνών, με την εξαίρεση ορισμένων ειδικοτήτων των εφαρμοσμένων τεχνών και ειδικότερα των γραφικών τεχνών, που στην εποχή μας συνδυάζουν την καλή γνώση της πληροφορικής.

Πολύ αρνητικό είναι το ισοζύγιο των εκπαιδευτικών-παιδαγωγικών επαγγελμάτων, με εξαίρεση αυτών που συνδέονται με τη διδασκαλία της πληροφορικής, της τεχνολογίας και κατά δεύτερο λόγο της αγγλικής. Έντονα αρνητικό είναι επίσης το ισοζύγιο και όλων των επαγγελμάτων που συνδέονται με σπουδές όπως η φιλοσοφία, η φιλολογία, η θεολογία, η ιστορία, η αρχαιολογία, η εθνογραφία, η λαογραφία, η γεωγραφία, η κοινωνιολογία, η διεθνολογία, οι πολιτικές και οι φυσικομαθηματικές επιστήμες. Η κλασική επαγγελματική διέξοδος στον ευρύτερο τομέα της εκπαίδευσης και ιδιαίτερα της δημόσιας παιδείας που ίσχυε στο παρελθόν για θεωρητικές σπουδές όπως οι παραπάνω δεν υφίσταται πλέον σήμερα. Αυτό οφείλεται στην πολύχρονη υπερπαραγωγή διαρκώς αυξανόμενου αριθμού αποφοίτων από τις συναφείς σχολές, σε συνδυασμό με την ανησυχητική μείωση της γεννητικότητας του ελληνικού πληθυσμού. Σήμερα, οι απόφοιτοι από παρόμοιες θεωρητικές πανεπιστημιακές σχολές, εφόσον δεν υπάρχει εργασιακή διέξοδος σε οικογενειακές επιχειρήσεις, είναι υποχρεωμένοι να στραφούν, στις περισσότερες περιπτώσεις, σε επαγγέλματα που ελάχιστα ή και καθόλου συνδέονται με τις σπουδές τους. Ευνόητο είναι βέβαια ότι, εφόσον επιτευχθεί ο διορισμός στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, κάτι που είναι ιδιαίτερα αμφίβολο σήμερα, οι επαγγελματικές προοπτικές, λόγω μονιμότητας εργασίας, είναι διασφαλισμένες.

Οι απόφοιτοι των φυσικομαθηματικών επιστημών ευνοούνται από τη φύση των σπουδών τους, για να στραφούν, ύστερα και από κατάλληλη μετεκπαίδευση ή και εμπειρική εξειδίκευση, στον τομέα της πληροφορικής, όπου οι προοπτικές είναι ιδιαίτερα ευοίωνες. Το ίδιο, αν και με μικρότερη ευκολία, μπορεί να γίνει και με τους αποφοίτους άλλων θεωρητικών σπουδών, οι οποίοι μπορούν επίσης να στραφούν σε επαγγέλματα των μέσων μαζικής επικοινωνίας, στις δημόσιες σχέσεις, στον τουρισμό ή και σε οικονομικά επαγγέλματα. Οι χημικοί, οι βιολόγοι, οι φαρμακοποιοί είναι δυνατό να στραφούν σε επαγγελματικές διεξόδους στην παραγωγή τροφίμων, στον έλεγχο ποιότητας και περιβάλλοντος, στο εμπόριο και στη διοίκηση επιχειρήσεων. Ανάλογα δεδομένα ισχύουν για τους χημικούς μηχανικούς και τους αεροναυπηγούς, οι οποίοι μπορούν επιπλέον να κατευθυνθούν στους περισσότερους τομείς της βιομηχανίας και της μηχανολογίας. Δυσκολότερη είναι η διέξοδος σε άλλα επαγγέλματα για τους μεταλλειολόγους και τους γεωλόγους, αν και εδώ υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής στην πληροφορική, στη διοίκηση επιχειρήσεων και στη βιομηχανία. Ευνόητο είναι ότι οι παραπάνω ενδεικτικές και μόνο λύσεις προϋποθέτουν ανάλογη μετεκπαίδευση ή εξειδίκευση και κατάλληλη εμπειρία.

Οι σπουδές που εμφανίζουν ιδιαίτερη δυσκολία διεξόδων σε άλλες εργασιακές δραστηριότητες είναι αυτές των γιατρών, που προϋποθέτουν πολυετή, τουλάχιστον επταετή εκπαίδευση, σε στενά εξειδικευμένο εκπαιδευτικό και αντίστοιχο εργασιακό αντικείμενο που δε συγγενεύει με άλλα επαγγέλματα, εκτός από του βιολόγου, του χημικού, του φαρμακοποιού, των οποίων επίσης οι προοπτικές είναι πολύ αρνητικές. Άλλωστε, ένας γιατρός, μετά από πολυετή και κοπιώδη εκπαιδευτική προετοιμασία και τις υψηλές επαγγελματικές προσδοκίες που τη συνοδεύουν, πολύ δύσκολα θα δεχτεί να στραφεί σε διαφορετικό επάγγελμα. Έτσι, η χώρα μας μαστίζεται από εντονότατο πρόβλημα ιατρικού υπερπληθωρισμού, που έχει δυσμενέστατες συνέπειες, όχι μόνο σε βάρος της επαγγελματικής αποκατάστασης των ενδιαφερομένων αλλά και του επιπέδου υγείας του πληθυσμού, αφού συνεπάγεται πλασματική ζήτηση ιατρικών υπηρεσιών και ανεξέλεγκτη διόγκωση της πολυφαρμακίας. Γι’ αυτό και δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι ο υπέρμετρα μεγάλος αριθμός γιατρών έχει ως αποτέλεσμα χειρότερο επίπεδο υγείας για τους πολίτες. Και ότι τα «περισσότερα φάρμακα συνεπάγονται λιγότερη υγεία».

3. Επαγγέλματα με θετικές προοπτικές
Αλλά εκτός από τα άσχημα νέα υπάρχουν και τα καλά. Σε πολλά άλλα επαγγέλματα στη χώρα μας που συνδέονται με ανώτατες ή ανώτερες σπουδές παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις προσωπικού με αντίστοιχα προσόντα. Επαγγέλματα δηλαδή που το ισοζύγιο της ζήτησης και προσφοράς τους είναι ανερχόμενο, θετικό ή πολύ θετικό. Τέτοια επαγγέλματα με μέλλον, με πολύ θετικές προοπτικές, είναι κατά πρώτο λόγο εκείνα που συνδέονται με την υψηλή τεχνολογία, την πληροφορική, το διαδίκτυο και τις τηλεπικοινωνίες. Θετικές είναι επίσης οι προοπτικές των περισσότερων επαγγελμάτων στον ευρύτερο τομέα της οικονομίας, με εξαίρεση του χρηματιστή για την τρέχουσα περίοδο των επόμενων πέντε περίπου ετών. Πολύ θετικό είναι το ισοζύγιο όσων ειδικοτήτων συνδυάζουν τις οικονομικές σπουδές με την καλή γνώση της πληροφορικής, όπως λ.χ. του οικονομολόγου-πληροφορικού, του φοροτεχνικού-πληροφορικού κτλ.

Τα περισσότερα κατασκευαστικά, μηχανολογικά και τεχνολογικά επαγγέλματα, όπως του μηχανολόγου, του πολιτικού μηχανικού, του τεχνολόγου μηχανικού κτλ., εκτός από τους μεταλλειολόγους, τους γεωλόγους, τους χημικούς μηχανικούς, τους ναυπηγούς και τους αεροναυπηγούς, έχουν επίσης θετικές προοπτικές. Θετικό είναι επίσης το ισοζύγιο των τουριστικών, επισιτιστικών, ψυχαγωγικών, αθλητικών και θαλάσσιων επαγγελμάτων, κυρίως στις περιοχές της χώρας με ικανοποιητική τουριστική ανάπτυξη.

Στο γεωργικό τομέα, μάλλον θετικές είναι οι προοπτικές των εργαζομένων που κατέχουν σύγχρονες γνώσεις και διάθεση ανανέωσής τους, στα πλαίσια των σύγχρονων καινοτομικών και ανταγωνιστικών απαιτήσεων της γεωργίας, της αλιείας και των συναφών κλάδων. Τέτοιες είναι οι περιπτώσεις, για παράδειγμα, του γεωπόνου σύγχρονης εναλλακτικής ή οικολογικής γεωργίας, του ιχθυολόγου, του ιχθυοπαθολόγου, του ιχθυοκόμου, του παραγωγού θερμοκηπίων και ανθοκηπίων, του τεχνολόγου αρδεύσεων, του εκτροφέα στρουθοκαμήλων κτλ. Επίσης, στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών υπάρχουν καλές προοπτικές για τους μηχανολόγους και τεχνολόγους τροφίμων, ενώ παρόμοιες διαπιστώσεις ισχύουν για τους ελεγκτές ποιότητας, τους τεχνολόγους αντιρύπανσης κτλ.

Στον τομέα της υγείας και της πρόνοιας, σε αντίθεση με τις πολύ αρνητικές εργασιακές προοπτικές των γιατρών και των οδοντιάτρων, θετικό ή και πολύ θετικό είναι το ισοζύγιο των νοσηλευτών, των τεχνολόγων ιατρικών μηχανημάτων και εργαστηρίων, των φυσιοθεραπευτών, των διαιτολόγων, των αισθητικών, των ψυχολόγων, των κοινωνικών λειτουργών, των ειδικών για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Στις μεταφορές, οι προοπτικές απασχόλησης διαγράφονται ελαφρώς θετικές, με ανάλογες συνέπειες για τα συναφή επαγγέλματα.

Τα στρατιωτικά, τα αστυνομικά, τα εκκλησιαστικά και τα δημοσιοϋπαλληλικά επαγγέλματα, λόγω της μονιμότητας εργασίας, έχουν σίγουρες προοπτικές επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Όμως, η ένταξη στα επαγγέλματα αυτά είναι ιδιαίτερα προβληματική, αφού υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός υποψηφίων για τις πολύ λιγότερες κενές θέσεις εργασίας αντίστοιχα.

Στα επαγγέλματα που συνδέονται με μέσες ή κατώτερες σπουδές ή με εργασιακή εμπειρία, θετικές έως πολύ θετικές είναι οι προοπτικές των τεχνικών ειδικοτήτων και εκείνων που εμπεριέχουν το στοιχείο της εξειδίκευσης. Η διαπίστωση αυτή έχει μεγαλύτερη βαρύτητα στους ανερχόμενους οικονομικά κλάδους. Στην πληροφορική, στις κατασκευές και στη βιομηχανία τροφίμων, σε αντίθεση με φθίνοντες κλάδους όπως είναι η κλωστοϋφαντουργία, υπάρχουν θετικές προοπτικές και ικανοποιητικές σχετικά απολαβές για τεχνίτες σε διάφορες ειδικότητες. Θετικό είναι το ισοζύγιο για βαριά και λιγότερο ελκυστικά επαγγέλματα, όπως του εργάτη γης, του οικιακού βοηθού, του λαντζέρη, του καθαριστή, του κηπουρού, του ιδιωτικού φύλακα ασφαλείας. Συνήθως, όμως, οι εργασίες αυτές, με εξαίρεση του ιδιωτικού φύλακα ασφαλείας, ασκούνται σήμερα από αλλοδαπούς μετανάστες, νόμιμους ή παράνομους, που στο σύνολό τους υπολογίζονται κατά προσέγγιση σε 1.000.000 άτομα. Στους τομείς της οικονομίας, της διοίκησης, του εμπορίου, στον τουρισμό, στον επισιτισμό και στις μεταφορές θετικό είναι το ισοζύγιο, μεταξύ άλλων, για τους εξειδικευμένους γραμματείς, τους ικανούς πωλητές και τους διανομείς εντύπων. Αντίθετα, πολύ αρνητικό είναι το ισοζύγιο για υπαλλήλους γραφείων με κύριο ή αποκλειστικό προσόν το απολυτήριο λυκείου.

4. Το ισοζύγιο της ζήτησης και προσφοράς επαγγελμάτων
Οι διαπιστώσεις που γίνονται για τα επαγγέλματα και τις προοπτικές τους, επισημαίνεται και πάλι, προέρχονται από τα πορίσματα της πολυετούς έρευνας που διεξάγεται από την ερευνητική μας ομάδα στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, η οποία ανανεώνεται κάθε δύο περίπου χρόνια και αφορά προβλέψεις των προοπτικών της ελληνικής αγοράς εργασίας και των επαγγελμάτων για τα επόμενα 5-10 χρόνια. Η έρευνα στηρίζεται σε ειδική μεθοδολογία και ειδικότερα στο επονομαζόμενο ισοζύγιο της ζήτησης και προσφοράς επαγγελμάτων (balance of demand and supply of professions),το οποίο παρουσιάζεται αναλυτικά για 700 επαγγέλματα στο νέο βιβλίο που αναφέρθηκε πιο πάνω.

Στους πίνακες που παρατίθενται εδώ, γίνεται μια πρώτη αναφορά στις προοπτικές, στα επόμενα 5-10 χρόνια, του ισοζυγίου της ζήτησης και προσφοράς επιλεγμένων επαγγελμάτων, που συνδέονται κυρίως με ανώτατες ή ανώτερες σπουδές, ΑΕΙ ή ΤΕΙ. Οι κλίμακες των προοπτικών αυτών των επαγγελμάτων, όπως έχει αναφερθεί και σε αλλά σημεία του παρόντος βιβλίου, είναι οι ακόλουθες:

Επαγγέλματα με πολύ θετικές προοπτικές .......... lll
Επαγγέλματα με θετικές προοπτικές ............….. ll
Επαγγέλματα με περιορισμένες προοπτικές .......... l

Επισημαίνεται ότι η επιμέλεια, η εργατικότητα, οι προτιμήσεις, τα ενδιαφέροντα, τα ταλέντα, οι ικανότητες και η σωστή αξιοποίησή τους αποτελούν βασικά στοιχεία για την επαγγελματική ανέλιξη. Η επιτυχία στη ζωή χρειάζεται, επίσης, κυρίως προσπάθεια, επιμονή και θέληση. Μπορεί ένας μόνο από τους πολλούς να καταφέρει κάτι το ξεχωριστό και το σπουδαίο, αλλά οι περισσότεροι μπορούν σίγουρα να καλυτερεύσουν τη δική τους ζωή και γιατί όχι και των συνανθρώπων τους, αν προετοιμαστούν σωστά, αποκτήσουν τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες και διαθέτουν τη θέληση για να πραγματώσουν πολλά από τα όνειρά τους. Απαραίτητο δεδομένο για την επιτυχημένη καριέρα είναι η καλή γνώση του περιεχομένου και των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την άσκηση ενός επαγγέλματος, καθώς και η συνεχής ανανέωσή τους, στα πλαίσια των σύγχρονων εξελίξεων της τεχνολογίας και της οικονομίας. Για τον ίδιο σκοπό, η διά βίου μάθηση, η συνεχιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση, αποτελεί σήμερα το πλέον κατάλληλο μέσο. Επιπλέον, για τα περισσότερα υψηλόβαθμα ή και μεσαίων βαθμίδων επαγγέλματα απολύτως αναγκαία είναι η γνώση ξένων γλωσσών, και κυρίως της αγγλικής, καθώς και η δυνατότητα χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών και του διαδικτύου. Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί και πάλι ότι ολοκληρωμένος επαγγελματίας και άνθρωπος είναι εκείνος που γηράσκει αεί διδασκόμενος, φροντίζει για την εγκυκλοπαιδική του μόρφωση και ενδιαφέρεται για ευρύτερες πτυχές της επιστήμης, της τέχνης, του περιβάλλοντος και του πολιτισμού. Στους πίνακες που παρατίθενται εδώ γίνεται αναφορά σε ορισμένα επιλεγμένα επαγγέλματα με θετικές ή αρνητικές προοπτικές στην ελληνική αγορά εργασίας σύμφωνα με τα πορίσματα της πολυετούς έρευνας μας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς.

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >